Шизуока мужийн ЗДТГ-ын газар тариалангийн албаны ахлах мэргэжилтэн Ишида:

ЯПОНД ГУРВАЛЖИН БУДААГ ЭКСПОРТЛОХ ҮҮДНЭЭС ГУРВАЛЖИН БУДААГ ХЭРХЭН ТАРИАЛАХ ВЭ ГЭДЭГ ТЕХНОЛОГИЙГ ХЭЛЖ ӨГНӨ

-Та өнөөдөр Сэлэнгэ аймгийн Зүүнбүрэн сумын компаниудын үйл ажиллагаатай танилцаж, гурвалжин будаа тариалах талбайгаараа орж үзлээ. Энэ ажлыг гардан хийлцэх хүний хувьд сэтгэлд тань хэр нийцэв?
 
-Сэлэнгэ аймгийн бүс нутаг нь гурвалжин будаа тариалахад их тохиромжтой бүс нутаг юм байна гэж бид судалгаа хийсэн. Өндөр чанартай будааг ургуулахын тулд ажлын дараалалттай ажиллаж чадах юм бол маш амтлаг бидний хүсээд байгаа гурвалжин будаа ургах болно. Итгэж болно. Чанартай гурвалжин будаа тариалах юм бол тэр нь заавал Японы зах зээлд хүлээн зөвшөөрөгдөнө шүү дээ. Иймд бид бүхэн төрийн зүгээсээ энэ ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд тусламж өгч ажиллахаар зорьж ирээд байгаа. Сэлэнгэ аймаг, Шизуока муж хоёрын хооронд маш өндөр түвшинд гадаад харилцаа хөгжинө гэдэгт итгэлтэй байна.
 
-Өөрийн биеэр хамтарч ажиллах хүмүүстэйгээ уулзаж, санал бодлоо солилцлоо. Таны гол гүйцэтгэх үүрэг юу вэ. Зорьж ирсэн ажил тань амжилттай болно гэдэгт итгэлтэй байна уу?
-Миний мэдэж байгаа зүйл бол гурвалжин будаа тарих арга биш юм. Япон хүний идэх дуртай гурвалжин будааг яаж тарих вэ гэдэг аргыг хэлж өгөх юм. Түүнээс биш гурвалжин будаа тарих арга технологийг Сэлэнийн тариаланчид надаар заалгахгүй сайн мэддэг, туршлагатай юм байна. Японд гурвалжин будааг экспортлох үүднээс гурвалжин будааг хэрхэн тариалах вэ гэдэг технологийг хэлж өгнө. Ганцхан та бүхнээс ялгарах миний онцлог бол Японы зах зээл дээр нийлүүлэх өндөр чанарын гурвалжин будааг тарих аргыг мэддэгээрээ би илүү юмаа. Суба гоймонг тусгай ресторанд иддэг. Гурвалжин будаагаар гурил хийгээд түүнийгээ зуураад гоймон хийдэг юм. Түүнийг суба гэж нэрлэдэг. Субаг том ресторанууд их хэмжээгээр авч хоол хийдэг. Японы зах зээлд гаргах өндөр чанартай гурвалжин будааг нэг удаа тариад шууд амжилт авна гэхгүй ээ. 2, 3 түүнээс дээш жил тарьж чанараа улам дээшлүүлэх шаардлагатай болно.
-Гурвалжин будааг Япон улсад хэр их хэмжээгээр тарьдаг юм бэ. Дотоодынхоо хэрэгцээг бүрэн хангаж чаддагг уу. Үнэ ханш ямар байдаг талаар сонирхож болох уу?
-Би ханшийн талаар мэдээлэл өгье. Арвин ургац авахыг би хүсч байна. Японоос гадна Хятад улсад гурвалжин будаа тарьдаг. Хятадын зах зээлийн ханшаар гурвалжин будааны ханшийг шийддэг юм. Японд тарьдаг ургац энэ жил муу байгаа учраас ханш унасан. Хядад 80 хувь, Япон 20 хувь гэсэн харьцаагаар тариалдаг. Хятадын Өвөр монголд их тариалдаг. Хятадад үйлдвэрлэж байгаа чанараас шалтгаалж ханш өсөх буурах явдал гардаг. Хэрвээ Хятад улсад гурвалжин будааны гарц муудаад, чанар тааруухан байгаад ханш унах юм бол Японд мөн адил ханш унадаг.
-Сэлэнгэ аймгийн Зүүнбүрэн сумын “Арвин хур” ХХК-ийг та бүхэн онцлон сонгож, энэ удаагийнхаа туршилтын тариалалтыг хийхээр болжээ. Үрээ та бүхэн өөрсдөө авчирч тарьж байгаа юу. Тариалалт хэзээнээс эхлэх вэ?
 
 -Монгол Улс нь газар тариалангийн салбарт маш их анхаарал тавьж, чин сэтгэлээсээ ажилладаг хүмүүс юм байна гэж би ойлголоо. Миний бие “Арвин хур” ХХК-ийн тариан талбай дээр очиж, мөн холбогдох тоног төхөөрөмжтэй танилцлаа. Бид бүхний бодож байсан, тавигдах бүх шаардлагуудыг хангах нөхцөл бүрдсэн байна. “Арвин хур” ХХК нь бидэнтэй хамтран ажиллах бүрэн боломжтой компани байна аа. Би үүнээс хойш 3 удаа дараалан ирж мэргэжлийн чиглэл өгөхөөр зорьж ирнэ. Та бүхэнтэй хамтран ажиллаж өндөр чанартай гурвалжин будаа тарьж чадна гэдэгтээ итгэлтэй байна. Бид тарих үрээ өөрсдөө авчирсан. Энэ үрийг Японы “Дайвон” ХХК гэрээний үндсэн дээр нийлүүлж байгаа. Энэ “Дайвон” ХХК-аас үрээ аваад Зүүнбүрэн сумын “Арвин хур” компанийг сонгон аваад ажиллаж байна. миний хувьд технологит хугацаанд нь тарьж, ургуулж хурааж авах зөвлөгөө өглөө. Одоо би 5-р сарын 19-нд дахин ирж гурвалжин будаагаа хөрсөндөө суулгаж тариалах ажлаа эхлүүлнэ.
-Та бүхэн ямар сортын үр авчирсан бэ. Ер нь га-гийн ургацаа хичнээн хэмжээгээр авна гэсэн урьдчилсан тооцоо байгаа вэ. Намар ургацаа хураахдаа ямар ханшаар авна гэж бодож байна. Гурвалжин будаа тариалахад арчилгаа хэр шаарддаг юм бол?
-Япон улсад тариалдаг хамгийн сайн сорт болох kitawase сортын үр авчирсан. Ерөнхийдөө 20-30 цн ургац авах болов уу гэсэн тооцоотой байгаа. Бид нэг кг-ыг нь 1200 төгрөгөөр авна. Гурвалжин будаа бол харьцангуй амархан ургадаг ургамал. Нэг их арчилгаа шаардахгүй, байгалийнхаа жамаар ургадаг, халуунд тэсвэртэй ургамал.
-Танд баярлалаа. Амжилт хүсье.